Fonds Onbetaald Cultuurwerk is 1 april-grap, maar probleem is bloedserieus

Afgelopen week kondigden wij met een knipoog het Fonds Onbetaald Cultuurwerk (FOC) aan, een regeling waarmee freelance musici tot €150 per muzikale loopbaan konden aanvragen voor werk dat ze onbetaald hebben gedaan. Velen hadden de grap direct door, maar toch ontvingen we ook enkele serieuze aanvragen.

En dat is niet zo gek. Want wat er van freelance musici wordt gevraagd, gaat veel verder dan alleen ‘een keer een concertje gratis geven’. Ze worden, zo blijkt ook uit de aanvragen, gevraagd te helpen met marketing, teksten te schrijven, zelf de zaalhuur te bekostigen, tv-optredens voor niks te doen terwijl alle andere professionals wél betaald krijgen, hun reiskosten uit eigen zak te betalen en zelfs hele dagen stand-by te staan zonder dat daar iets tegenover staat. En dat terwijl musici vaak onder druk grote prestaties moeten leveren op het hoogste niveau.

Daarom hebben we een vraag voor werk- en opdrachtgevers: Zou jij zelf bereid zijn om volledige werkdagen te maken zonder enige betaling én daarbij ook nog je eigen kosten te dekken? Het antwoord ligt voor de hand. En toch is dit de realiteit voor veel musici. Hoog tijd om daar samen verandering in te brengen.

Wij vinden structurele onderbetaling van freelance musici trouwens geen grap. Dit probleem is helaas nog aan de orde van de dag. Het hele jaar door voeren wij een serieuze strijd tegen onderbetaling van freelance musici. Voor ons is 1 april dé manier om een groter publiek te betrekken bij onze strijd. En dat doen we al jaren via een 1 april-grap.

Waarom? Omdat het werkt. Elk jaar krijgen we talloze reacties, van ‘Haha, ik ben erin getuind!’ tot ‘Wat goed dat jullie ons een spiegel voorhouden.’ Natuurlijk is er ook kritiek. Toch kiezen we er bewust voor om dit onderwerp elk jaar op deze manier onder de aandacht te brengen – juist omdat we zo ontzettend veel mensen bereiken. En dat is precies wat nodig is om verandering teweeg te brengen.

Wat nu? Het goede nieuws: samen kunnen we dit tij keren. Door ons uit te spreken, door ‘nee’ te zeggen tegen structureel onbetaald werk, en vooral door ons te verenigen. Sluit je aan bij een beroepsorganisatie zoals het Platform voor Freelance Musici en sta sterker in de strijd voor eerlijke betaling. Want alleen samen maken we een einde aan structurele onderbetaling van freelance musici.

Om musici te helpen minder (of helemaal niet meer) gratis te werken, hebben we een gids ontwikkeld met 8 praktische tips. Deze helpt je om sterker in je schoenen te staan bij de vraag om onbetaald te spelen. Download de gids hier.

Lees hier wat de Volkskrant ooit schreef over onze 1 april-grap over Fair Pay. En vorig jaar waren velen in rep en roer over deze 1 april-grap over de Mattheus Passion.